Een klein aantal leerlingen heeft extra ondersteuning nodig op weg naar een passende toekomst. Soms kan de gewone school voor voortgezet onderwijs niet die voldoende begeleiding bieden. Een leerling kan dan naar het speciaal voortgezet onderwijs. Het voortgezet speciaal onderwijs is er voor leerlingen die specialistische of intensieve onderwijsbegeleiding nodig hebben. Doorgaans hangt deze behoefte aan intensieve ondersteuning samen met een beperking of een combinatie van beperkingen.
Er zijn aparte scholen voor leerlingen met zintuiglijke beperkingen, zoals blindheid en ernstige slechtziendheid, doofheid en ernstige slechthorendheid en/of ernstige taal-/spraakproblemen. Deze scholen maken geen deel uit van het regionale samenwerkingsverband. Om toegelaten te kunnen worden tot een van deze scholen beslist een commissie voor onderzoek van de betreffende instelling op grond van landelijke criteria over toelating van deze leerlingen.
De overige scholen voor voortgezet speciaal onderwijs maken wel deel uit van het samenwerkingsverband. Het betreft de scholen met expertise op het gebied van lichamelijke en/of verstandelijke beperkingen, ontwikkelingsstoornissen, ernstige gedragsproblemen of een combinatie daarvan.
De scholen voor voortgezet speciaal onderwijs kunnen onderwijs bieden met (zo) passend (mogelijk) onderwijsondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben.
De toegang tot deze scholen verloopt via het samenwerkingsverband. Voor de leerlingen voor wie plaatsing op een van deze scholen nodig is, geeft het samenwerkingsverband een toelaatbaarheidsverklaring af. Het samenwerkingsverband hanteert daarbij het motto: gewoon indien het kan, speciaal indien het moet.
Een toelaatbaarheidsverklaring is voorwaarde om toegelaten te kunnen worden tot het VSO.
Een toelaatbaarheidsverklaring wordt aangevraagd door de reguliere VO school (tussentijds) of door de VSO-school in de overstap van primair naar voortgezet onderwijs.